Terwijl de storm buiten door de Utrechtse straten raast, schuif ik bij Piet Sprengers aan voor een kop koffie. Ik mag hem vandaag het hemd van het lijf vragen over zijn rol als Hoofd Duurzaamheid binnen één van de duurzaamste banken van Nederland. En dat doe ik dan ook: Wat houdt dat eigenlijk in, een “duurzame” bank? Wat is de missie van ASN Bank? En wat heeft een bioloog te zoeken binnen de financiële sector?
Een bank is misschien niet het eerste wat in je opkomt als je denkt aan duurzaamheid. Dan denk je aan biologisch en plantaardig voedsel, groene stroom, eerlijk gemaakte kleding, plasticvrije winkels. Maar vraag jezelf nu eens af: hoe komen bedrijven aan geld om hun bestaan te financieren? Juist! Dat doen ze (onder andere) door bij de bank te lenen. Banken brengen simpel gezegd vraag en aanbod van geld bij elkaar. Heb jij geld over? Dan zet je dit op een spaarrekening. Je geeft het geld dan als het ware in bruikleen. Een bank gebruikt dat geld dan bijvoorbeeld om aan particulieren of bedrijven die geld nodig hebben een lening of hypotheek te verstrekken. Dat betekent dus dat jouw spaargeld zomaar terecht kan komen bij een bedrijf dat zich bezighoudt met zaken waar jij helemaal niet achter staat. Waar mensenrechten worden geschonden, of waar het milieu ernstig vervuild wordt. Maar gelukkig kán het ook anders.
Duurzaam investeren
ASN Bank is namelijk één van de banken die zich inzet voor een betere wereld. “Wij zijn als bank continu bezig met de vraag “waar stoppen we het geld van onze klanten in?” Dit proberen we vervolgens zo duurzaam mogelijk te doen. Dat betekent bijvoorbeeld dat we níet in vliegtuigmaatschappijen investeren, maar wél in openbaar vervoer” legt Piet me uit. Hij vervolgt: “Honderd procent duurzaam bestaat nog niet. We proberen het zo goed mogelijk te doen, door te investeren in bedrijven die zo duurzaam mogelijk zijn en daarin samen met ons steeds een stapje verder willen.” Dat lijkt me geen makkelijke opgave. Want waar ligt de grens? Hoe bepaal je of een bedrijf ‘duurzaam genoeg’ is of niet? “Dat is inderdaad een uitdaging. Onze afdeling bestaat uit een team van 10 personen. Maar liefst de helft daarvan screent continu bedrijven op criteria binnen onze pijlers Klimaat, Biodiversiteit en Mensenrechten.” Piet vertelt dat zijn afdeling daarvoor samenwerkt met bedrijven die gespecialiseerd zijn in data op het gebied van duurzaamheid, zoals Sustainalitycs. Die bedrijven helpen ASN Bank om te beoordelen of een bedrijf aan de eisen van de bank voldoet. En BLIJFT voldoen. Want “als na verloop van tijd blijkt dat een bedrijf zich niet meer aan onze richtlijnen voor duurzaamheid houdt, zijn we niet bang om afscheid te nemen van zo’n bedrijf.”
De hele sector op de schop
Wat opvalt in het gesprek met Piet is de missie om de complete financiële sector te verduurzamen. Er moet een volledige transitie komen, waarin ASN Bank aanjager binnen de financiële sector is en vooral daar de samenwerking opzoekt. Dat is waar Piet zich voor inzet. “Als consument kun je niet verantwoordelijk gehouden worden voor die verduurzaming. Je moet gewoon bij elke bank naar binnen kunnen stappen en er vanuit kunnen gaan dat het goed zit, of dat nou ASN, ING of Rabo is.” Dat het nog niet goed zit bij veel financiële instellingen, blijkt wel uit o.a. De Eerlijke Geldwijzer.
Daar kun je zien hoe goed – of hoe slecht – een bank scoort op onderdelen als dierenwelzijn, klimaatverandering of belasting.
“Wij zijn een gewone bank. Wij zijn niet de uitzondering, de afwijking.”
Het is in die Eerlijke Geldwijzer duidelijk te zien dat ASN Bank – onderdeel van De Volksbank – het goede voorbeeld geeft, samen met Triodos Bank. Beide banken scoren goed op nagenoeg alle criteria. ASN Bank neemt op veel vlakken een pioniersrol op zich. Zo is de bank initiatiefnemer van het “Platform Living Wage Financials”, waarmee Piet en zijn collega’s zich inzetten om de slechte arbeidsomstandigheden in de kledingindustrie te verbeteren. En dat is hard nodig. Wist je bijvoorbeeld dat een kledingarbeider in de Oekraïne slechts 59 euro per maand verdient, terwijl een leefbaar loon (het loon dat nodig is voor een gezin van 4 personen om in de basisbehoeften te kunnen voorzien) op 356 euro ligt? Met het Platform Living Wage Financials probeert ASN Bank daar vanuit de financiële sector verandering in te brengen. Het mooie? In plaats van het platform exclusief binnen ASN Bank te houden, worden andere financiële instanties juist aangemoedigd om óók deel te nemen.
Een klimaatpositieve balans in 2030
Ook het Platform Carbon Accounting Financials, een methodiek waarmee financiële instellingen kunnen berekenen hoe klimaatvriendelijk hun investeringen eigenlijk zijn, komt uit de koker van ASN Bank. Inmiddels zijn meer dan 10 financiële instellingen aangesloten bij het platform. Heel mooi natuurlijk. Maar wat betekent dat nou eigenlijk? Klimaatvriendelijk bankieren?
Elke bank, waaronder ASN Bank heeft honderden, soms wel duizenden investeringen. Sommigen van deze investeringen veroorzaken CO2-uitstoot, waar anderen juist CO2-reducerend zijn. CO2 is één van de belangrijkste broeikasgassen en speelt een grote rol in de opwarming van de Aarde (tip: wil je weten hoe je jouw CO2-uitstoot kunt compenseren? Ik plantte bamboe in Oeganda!) Een klimaatneutrale balans betekent dat alle financieringen en beleggingen van een bank samen geen negatieve impact hebben op het klimaat. In 2018 lukte ASN Bank dat maar liefst voor 96%! En dus gaat de bank nog een stapje verder en wil dat vanaf 2030 alle investeringen samen een positief effect hebben op het klimaat. Daarmee zou de bank de allereerste bank ter wereld worden die CO2-winst boekt.
Tussen hoop en vrees
Klimaatpositief bankieren, de wereld willen verbeteren, samenwerken binnen een sector waar dat ongebruikelijk is, hoe kijken mensen dan naar je? “Ach”, zegt Piet lachend, “wij worden regelmatig voor gek verklaard, maar dan weet ik juist dat we goed zitten. Wij werken hier veel met Big Hairy Audacious Goals. Doelstellingen die wellicht volledig onhaalbaar lijken, maar waar wij van overtuigd zijn dat ze noodzakelijk zijn. Eerst bedenken we wat we willen, daarna kijken we wel hoe.”
Van zoveel optimisme word ik vrolijk, het is een prettig tegengeluid tussen zoveel sombere, soms angstaanjagende beelden omtrent het klimaat. Is Piet echt zo hoopvol? “Natuurlijk gaat het me niet hard genoeg en denk ik ook wel eens dat het allemaal too little, too late is. Ik leef soms tussen hoop en vrees. Die maximale 1,5 graad opwarming van de Aarde gaan we niet meer halen ben ik bang. Dat baart mij, zeker met mijn achtergrond als bioloog, wel eens zorgen. Maar toch geef ik niet op!”
Ben je na het lezen van dit artikel enthousiast geworden over de ASN Bank en wil je met jouw spaargeld of hypotheek bijdragen aan een betere wereld? Ga dan naar de site van ASN Bank voor meer informatie.