Het is bijna niet te geloven dat de feestdagen alweer voor de deur staan. Dit jaar is voorbij gevlogen! Hoewel ik enorm geniet van deze dagen met alle knusheid, bijeenkomsten en huisgemaakt eten, is het ook de periode waarin de winkelgekte uitbreekt. En het lijkt elk jaar erger te worden. In 2016 gaven Nederlanders gemiddeld 224 euro per persoon uit aan cadeautjes, bovenop zo’n 100 euro aan Sinterklaascadeaus.
Dat is 224 euro aan spullen. Per persoon.
En dat is alleen in december. In onze huidige maatschappij is dat blijkbaar niet genoeg.
De groeiende honger naar consumptie heeft geleid tot fenomenen als Black Friday en zijn maatje Cyber Monday. Twee “feestdagen” waar de “beste deals” je inbox overspoelen. Waar koopjesjagers urenlang vóór opening van de winkels voor de deur kamperen. En waar je in ongeveer 80% van de Westerse winkelcentra dit soort bizarre taferelen ziet:
Wat is er mis met Black Friday en Cyber Monday?
Laat me beginnen met duidelijk te maken dat ik niks tegen een goede deal heb. Als je een paar euro’s, dollars, yens of pesos kunt besparen, vooral doen. Maar…
Ik ben tegen deals voor TROEP DIE JE NIET NODIG HEBT
Waarom? Omdat het overgrote deel van deze waardeloze spullen uiteindelijk stof ligt te vergaren. In een doos, een schuur of op zolder. En dat terwijl voor de productie van deze spullen ontelbaar veel schaarse materialen aan onze Aarde worden onttrokken. Spullen leveren ook nog eens een gigantische bijdrage aan de uitstoot van CO2, het belangrijkste broeikasgas dat verantwoordelijk is voor de opwarming van de Aarde. Onze lieve planeet heeft het al zwaar genoeg. We vragen zoveel van onze Aarde dat onze Earth Overshoot Day (de dag dat wij als mensheid zoveel van de Aarde hebben gebruikt als de Aarde in 1 jaar kan vernieuwen) dit jaar op 1 augustus viel. Dat betekent dat we nu al maandenlang “in het rood” staan bij onze planeet. Meer nieuwe spullen maken en kopen helpt NIET om die dag terug te dringen.
De strijd tegen meer-meer-meer: Buy Nothing Day
Als een protest tegen het consumentisme ontstond in Canada in 1992 Buy Nothing Day. Het is het geesteskind van de in Vancouver wonende Ted Davis.
Buy Nothing Day is een dag om als maatschappij de overconsumptie onder de loep te nemen.
De afgelopen 25 jaar verspreidde Buy Nothing Day zich naar andere landen en inmiddels wordt de dag in meer dan 65 landen “gevierd”. Hoewel er kritiek geuit wordt op de dag en tegenstanders zeggen dat het slechts tot uitstel van kopen leidt en de onderliggende gewoonten niet daadwerkelijk aanpakt, vind ik het een initiatief dat aanmoediging verdient. Ik hoop dat er ooit een moment komt waarop Buy Nothing Day niet meer nodig is, dat elke dag “Koop Binnen de Mogelijkheden van de Aarde Dag” wordt. Totdat dat het zover is: count me in!
Wanneer is het Buy Nothing Day in 2018?
Dat hangt er vanaf uit welk land je komt. Hier in Nederland valt Buy Nothing Day dit jaar op zaterdag 24 november, evenals in België. In de Verenigde Staten en Engeland is het daarentegen op vrijdag 23 november.
Wat kan ik nog meer doen op Buy Nothing Day – behalve niet winkelen?
In de afgelopen jaren ontstonden er diverse tradities, die naast het weigeren van shoppen op Buy Nothing Day tot uitvoer worden gebracht:
- Het opknippen van creditcards: In Nederland hebben we weliswaar niet zo’n enorme creditcard-cultuur, maar het opknippen van je creditcard (of die van anderen) is een simpele actie. Althans, in termen van tijd. De psychologische effecten laat ik maar even buiten beschouwing.
- Zombie walk: Deelnemers aan “Buy Nothing Day” worden tijdens deze dag vaak gespot terwijl ze als zombies door een winkelcentrum wandelen. Ze vallen de shoppers weliswaar niet lastig, maar staren ze aan met een wazige blik terwijl ze hun lege winkelkarretje door de paden duwen.
- Whirly mart: Actievoerders dansen in een soort polonaise met lege winkelkarretjes door de winkelcentra heen.
- Buy Nothing Hike: Dit is mijn favoriet! Laat alle winkels volledig links liggen en trek erop uit in de natuur voor een wandeling in het bos, op het strand of langs de rivier.
Doe je mee? Deel jouw acties op 24 november met #BuyNothingDay en sluit je aan bij de strijd tegen overconsumptie!