Het gaat financieel gezien uitstekend in Nederland, maar daar hangt wel een prijskaartje aan. Uit de “Monitor Brede Welvaart 2018” van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat onze welvaart behoorlijke druk legt op het milieu en onze natuur. Ook zorgt ons gedrag voor uitputting van grondstoffen in andere landen. We scoren vergeleken met andere Europese landen bijzonder slecht.

Wat is de Monitor Brede Welvaart?

Er worden steeds vaker vraagtekens gesteld bij het Bruto Binnenlands Product (BBP) als dominante indicator wanneer er wordt gekeken hoe goed het gaat in een land. De omvang van de economie zegt wellicht veel over de welvaart, maar niets over het welzijn. Ook vragen meer en meer burgers, politici en bedrijven zich af of deze manier van welvaart meten en de focus op de groei van het  BBP op lange termijn wel houdbaar is. Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft daarom in opdracht van het kabinet onderzoek gedaan naar brede welvaart.

De Monitor Brede Welvaart kijkt niet alleen naar financieel-economische cijfers, maar ook naar zaken als gezondheid, wonen, veiligheid en milieu.

Het onderzoek, dat vanaf 2018 jaarlijks in opdracht van het kabinet wordt uitgevoerd, definieert brede welvaart als “de kwaliteit van leven van de huidige inwoners van Nederland en de mate waarin die invloed heeft op de welvaart van latere generaties hier te lande en die van mensen elders in de wereld.”  Dit betekent dus dat er niet alleen gekeken wordt naar het “Hier en Nu”, maar ook naar “Later” (toekomstige generaties in Nederland) en “Elders” (de druk die onze brede welvaart legt op de brede welvaart in andere landen).

De belangrijkste conclusie die je kunt trekken als je de Monitor Brede Welvaart leest, is helder.

“De Nederlandse brede welvaart in het “Hier en Nu” is relatief hoog, maar dit gaat gepaard met afname in menselijk en natuurlijk kapitaal in ons eigen land en legt druk op het milieu en niet-herbruikbare grondstoffen in andere landen”

Hoewel we goed scoren op zaken als veiligheid, kennis en materiële welvaart, scoort het welvarende Nederland bijzonder laag op belangrijke indicatoren, zeker als je het vergelijkt met andere Europese landen:

• We staan op de 23e plaats op een ranglijst van 27 EU-landen voor wat betreft het vermogen om duurzame elektriciteit op te wekken.
• We bungelen helemaal onderaan de ranglijst als het gaat om gebruik van fossiele brandstoffen.
• Qua natuur en ecosystemen gaat Nederland er overwegend op achteruit. We hebben steeds minder natuur en bos tot onze beschikking. Hier staan we op de laatste plek in Europa.

Nederlanders produceren jaarlijks gemiddeld 560 kilo afval per persoon. Dat is één van de slechtste scores in Europa.

• Tegenover die enorme afvalproductie staat overigens wel dat we 53,1% van ons afval recyclen en daarmee staan we op de 4^e
• We lijken het meeste voedsel van alle Europeanen weg te gooien. Ik vraag me hierbij wel af of dit echt goed te meten is. Uit de Monitor is niet af te lezen of er een correctie is voor landen waarbij organisch afval niet gescheiden wordt opgehaald. Hoe dan ook is 41 kilo voedsel per persoon per jaar natuurlijk veel te veel.

Wat kunnen we leren van de Monitor Brede Welvaart?

De Monitor Brede Welvaart laat duidelijk zien dat er een prijskaartje hangt aan onze welvaart. Een deel van dat prijskaartje wordt al in het “Hier en Nu” betaald (zoals de afname van natuur en ecogebieden), maar vooral “Later” en “Elders” gaan gebukt onder onze financiële welgesteldheid. Hoe rijk zijn we straks nog, als we ontwikkelingslanden volledig verwoest hebben en onze kinderen geen gras meer over hebben om in te spelen?

Het volledige rapport van het Centraal Bureau voor de Statistiek is hier te downloaden.

Leestips voor een transitie naar een duurzame wereld:

• Kate Raworth: Doughnut Economics
• Tim Jackson: Welvaart zonder groei
• Esther Bijlo: Hoe Nederland zijn welzijn opofferde aan welvaart